Welkom
Talent biedt verdieping, actuele kennis en achtergrondinformatie, zodat je als professional begaafde kinderen kunt helpen bij een goede schoolcarrière.
Talent richt zich op begeleiders (leerkrachten en andere professionele begeleiders) van begaafde kinderen.
Bekijk alle Vooruit
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
contact met de redactieWat zegt de wetenschap over...
creativiteit
Sven Mathijssen
Net als bij het begrip hoogbegaafdheid zijn er verschillende visies over wat creativiteit nu precies is. [1-3] Dat komt mogelijk doordat creativiteit iets is dat binnen verschillende domeinen nodig is, bijvoorbeeld kunst, onderwijs en techniek. Experts met verschillende achtergronden kijken dan ook door andere brill...
KarakterKracht: tool voor zelfbeeldontwikkeling
Martin van Rooij
Op universiteiten, in scholen en in werkplaatsen: overal in ons land broeden bevlogen en betrokken leerkrachten en specialisten op methoden en materialen waarmee hoogbegaafde kinderen beter kunnen worden bediend. Wat hebben ze bedacht? Wat kun je ermee als leerkracht of begeleider? En vooral: wat levert het op? In d...
Snelle fietsers en onderhandelaars
Ontwikkelingsvoorsprong bij jonge kinderen signaleren
Lilian van der Poel en Annemieke Nagel
In 2016 ontmoetten Annemieke en Lilian elkaar op een congres en ontdekten ze dat ze dezelfde droom hadden: jonge kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong tijdig herkennen en zorgen dat deze kinderen een goede start kunnen maken in het onderwijs. Die droom vond een vervolg toen zij in 2020 samen onderzoek deden naar ...
‘Ontwikkelingsvoorsprong’ versus ‘hoogbegaafdheid’
Ben Daeter
In Nederland maken we onderscheid tussen ontwikkelingsvoorsprong en hoogbegaafdheid. Met ontwikkelingsvoorsprong wordt bedoeld: het vermogen van een kind om bepaalde vaardigheden of kennis sneller of beter te verwerven dan een ander kind van dezelfde leeftijd. Opvallend is dat dit onderscheid in de Engelse literatuu...
Uitdaging voor iedereen
Hoe kun je bestaande projecten aanpassen?
Antoinette Gerichhausen en Jeroen Hollander
De afgelopen NOT keek ik mijn ogen uit. Er is zoveel projectmateriaal om je leerlingen op de basisschool mee te inspireren nieuwe leerervaringen op te doen. Maar hoe leuk en uitdagend projecten ook kunnen zijn voor de hele school, de uitdaging die ze bieden voor leerlingen met kenmerken van hoogbegaafdheid is soms t...
De natuur als school
Vakoverstijgend leren
Annemieke van Manen
Natuur verlicht stress, bevordert zelfdiscipline en heeft een positief effect op de aandachtsspanne van kinderen. [1-3] Ouders ervaren minder gedragsproblemen wanneer hun kinderen in contact komen met de natuur en leren in en van de natuur bevordert de motivatie en betrokkenheid. [4-5] Meerdere onderzoeken tonen aan...
Zorg dat iedereen dezelfde taal spreekt
Hoogbegaafdheid vroegtijdig herkennen met goed signaleringsbeleid
Nathalie van Geloven, Marion Kerkhof en Ton van Houtert
Wordt het makkelijker om leerlingen met kenmerken van begaafdheid passend onderwijs te bieden als hun behoeften beter worden gesignaleerd? Wie zijn die leerlingen met kenmerken van begaafdheid? Hoe vinden we deze leerlingen en worden ze überhaupt wel (op tijd) ontdekt? Met dit artikel hopen we leerkrachten te inspir...
Hoogbegaafdheid in alle kleuren van de regenboog
Ervaringen van LHBTIQ+-leerlingen met kenmerken van hoogbegaafdheid
Sven Mathijssen en Carla Desain
Dr. Orla Dunne is onderzoeker bij Centre for Talented Youth Ireland (CTYI) van Dublin City University. Zij promoveerde vorig jaar op de ervaringen van lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, intersekse en queer (LHBTIQ+-)leerlingen met kenmerken van hoogbegaafdheid. Deze leerlingen voelen zich dubbel ander...
Hoogbegaafden in heterogene groep, graag!
Betekenis van hoogbegaafden voor andere kinderen
Ben Daeter
Er is al veel gedacht en geschreven over hoogbegaafden. Vaak gaat het om vragen over wat er voor die groep gedaan moet worden. Maar volgens mij vraagt men zich te weinig af wat hoogbegaafden eigenlijk voor niet-hoogbegaafden kunnen betekenen. Vanuit mijn eigen onderwijservaringen en gesteund door de beperkte literat...
Onderwijs en zorg bundelen krachten
Maatwerktraject voor leerlingen met hoog ontwikkelingspotentieel
Mia Frumau & Anne van de Wouw
Een samenwerking tussen onderwijs en zorg kan schoolteams helpen om meer inzicht te krijgen in de onderwijsbehoeften van basisschoolleerlingen met een hoog ontwikkelingspotentieel. Door deze leerlingen maatwerk te bieden, wordt een betere overgang naar het voortgezet onderwijs gecreëerd. Dat is belangrijk, want zo k...
Van harte welkom!
Hoogbegaafden (met autisme) bij AFAS
Ben Daeter
In Leusden staat het hoofdkantoor van het Nederlandse softwarebedrijf AFAS. Met meer dan 700 medewerkers is het een van de grootste softwarebedrijven in ons land. Maar waarom staat dit in Talent? Omdat dit bedrijf, onlangs nog uitgeroepen tot beste werkgever in Europa, ook graag hoogbegaafden met autisme in dienst n...
Ander brein, andere aanpak
Autisme bij hoogbegaafde kinderen herkennen en begeleiden
Adi Van den brande en Carla Desain
Intelligente kinderen met autisme vertonen op het eerste gezicht soms hetzelfde gedrag als kinderen die ‘alleen maar’ hoogbegaafd zijn. Maar het autisme zit er wel degelijk; om dat te signaleren moet je kijken naar hoe ze denken. Dat is vaak heel anders dan wat je van hoogbegaafde kinderen gewend bent. De ondersteun...
Het nut van ChatGPT
De betekenis van kunstmatige intelligentie voor hoogbegaafde kinderen
Ben Daeter
Er is momenteel veel te doen over het gebruik van kunstmatige intelligentie. Terecht zijn daar ernstige zorgen over, want deze software kan heel verkeerd gebruikt worden. Er zal de nodige regelgeving of misschien zelfs verboden op verschillende gebieden noodzakelijk zijn. Maar kunstmatige intelligentie, zoals ChatGP...
Gelukkig hoogbegaafd
Over een hoogbegaafde met wie het wel goed gaat
Ben Daeter
Er is al veel gepubliceerd over hoogbegaafden met problemen. De vraag dringt zich op of er ook eens aandacht besteed zou kunnen worden aan hoogbegaafden met wie het wel goed gaat. Komen er gelukkige hoogbegaafden voor? Ik bedoel dan niet de kinderen die door extra begeleiding tot gelukkige hoogbegaafden uitgroeiden,...
Armoede en het brein
De invloed van armoede op de ontwikkeling van kinderhersenen
Ben Daeter
In dit artikel staat een aspect van armoede centraal dat tot nu toe weinig aandacht heeft gekregen. Armoede is vaak goed zichtbaar, bijvoorbeeld bij kinderen die met honger naar school gaan. Wat niet direct zichtbaar is, is de invloed van armoede op de hersenen van kinderen.
Niet alleen kennis, ook taalbegrip is macht
Gelijke kansen voor leerlingen door extra taalonderwijs
Carla Desain
Hoe kan het dat voorzieningen voor (hoog)begaafde kinderen – plusklassen, voltijds HB-onderwijs, coachingsen begeleidingspraktijken – voornamelijk bezocht worden door kinderen met hoogopgeleide ouders en Nederlands als thuistaal? Waar zijn de begaafde kinderen uit andersoortige gezinnen? Waarom zien we ze over het h...
Drie keer geluk
Sanyu Onderwijs in Haarlem
Tekst en foto's: Martin de Rooij
De beste stuurlui staan aan wal. Dat moest maar eens veranderen, vonden Riannette Minnes en Betsy Dommerholt. Ze besloten niet langer kritisch te zijn op het HB-beleid van basisscholen, maar samen met een enthousiaste club professionals en ouders zelf de handen uit de mouwen te steken.
‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’
Leerkrachten met een hoogbegaafd kind vertellen over de invloed van die ontdekking op hun werk
Annemieke van Manen
In november 2022 verscheen op LinkedIn een bericht van Marije Hofland – auteur van het boek Een intense reis – met de titel: ‘Oproep aan alle leerkrachten: neem zorgen van ouders serieus!’ Marije vertelt in dit stuk dat ze op een verjaardag werd aangesproken door een oud-leerkracht die het verhaal over haar hoogbega...
Gamers: de makers van de toekomst
Waarom gamen meer in de belangstelling mag staan
Maddy Hageman
Tijdens vrije momenten in de Plusklas in Houten blijkt steeds vaker hoeveel de leerlingen gamen, zowel de jongens als de meiden. Dit is in overeenstemming met de laatste rapportage van het Trimbos-instituut [1] en vind je ook terug in rapportages uit andere delen van de wereld (Amerika, Engeland, Turkije). Overal zi...
Voor wie maak jij het verschil?
De inaugurele rede van Lianne Hoogeveen
Annemieke van Manen
Lianne Hoogeveen, bijzonder hoogleraar Identification, Support and Counselling of Talent bij de Radboud Universiteit, ziet het herkennen van de verborgen talenten als grootste uitdaging in haar eigen werk en dat van docenten en pedagogen. Want talenten die niet gezien worden, kunnen zich niet ontwikkelen.
Niet alleen kennis vergaren, maar ook ervaringen opdoen
De Andersenschool in Woerden
Martin van Rooij
Dat hoogbegaafden gebaat zijn bij uitdagend onderwijs, daar is iedereen het over eens. Verdiepen dus. In het gebouw, maar ook tijdens het technisch lezen en vakkendag, is in Woerden het HB-onderwijs verweven door de hele school.
Slim en onbezonnen
Over het puberbrein
Ben Daeter
Regelmatig horen we over negatief gedrag van pubers: berovingen, geweldpleging, bedreigingen of drugshandel.[1] Er is al veel onderzoek gedaan naar de achtergronden hiervan en we krijgen er steeds meer inzicht in.[2] Bovendien weten we dat het soort criminaliteit ook varieert; in de coronatijd kwamen er weer andere ...
Door de ogen van Haviq
Een veilige plek voor hoogbegaafde adolescenten
Maddy Hageman
In Papendrecht bevindt zich sinds ruim drie jaar de stichting ‘Hart voor IQ’, kortweg Haviq. Hier worden sinds augustus 2020 in een eenvoudig opgezet gebouw twee groepen hoogbegaafde adolescenten opgevangen voor wie naar school gaan tijdelijk geen optie is. Maddy Hageman, specialist ontwikkelingsvoorsprong en coördi...
Verschillend gedrag in verschillende situaties
Samen van psychologisch onderzoek naar passend advies
Loes Blaas, Liesbet Stam-Gommans en Cathelijne Leenders (CBO Talent Development)
Willem (8 jaar) werd bij CBO Talent Development aangemeld. Een beweeglijke jongen die op school ‘nors of onverzettelijk’ kon zijn en thuis enthousiast en spraakzaam. De schoolresultaten van Willem waren zéér wisselend. De school vroeg om een breed psychologisch onderzoek om de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften v...
Hoogbegaafdheid en autisme
Overeenkomsten en verschillen beschreven in whitepaper ASS
Martin van Rooij
Van hoogbegaafde mensen wordt nogal eens ten onrechte aangenomen dat ze autistisch zijn. Andersom komt ook voor: dat van mensen met autisme ten onrechte wordt vermoed dat ze hoogbegaafd zijn. Ook gebeurt het dat een autismespectrumstoornis niet gezien wordt vanwege sterke cognitieve capaciteiten. Een foute diagnose ...
Opvoeden van (geniale) kinderen
Relativeren, falen en excentriek zijn
Ben Daeter
Geniale kinderen zijn van alle tijden. Maar waar komt hun genialiteit vandaan? En wat hebben deze kinderen nodig in hun opvoeding om tot bloei te kunnen komen? Kunnen relativeren, bereidheid tot falen hebben en excentriek durven zijn zouden een rol kunnen krijgen in de opvoeding.
Da Vinci Berkelland
Voltijds en deeltijds HB-onderwijs
Martin van Rooij
Veel scholen proberen te voorzien in de behoeften van hoogbegaafde leerlingen binnen de kaders van een reguliere basisschool. Is dat handig en logisch? Da Vinci Berkelland besloot het HB-onderwijs onder te brengen in een school voor speciaal basisonderwijs. Locatiecoördinator Cindy Posthuma legt uit waarom.
...
Wat struisvogels en tunnelvisie met elkaar gemeen hebben
Sven Mathijssen
Het onderwijsleven van alledag is erg druk. Dat is geen nieuws, het lijkt alsof dat altijd zo is geweest. Het is dan ook niet vreemd dat er geen tijd lijkt te zijn om bij alles dat we doen stil te staan. Gelukkig zijn we in staat informatie te filteren op basis van onze eerdere ervaringen en kunnen we daardoor snell...
Heel slim en toch zonder werk
Hoe kan het dat een deel van de hoogbegaafden onvrijwillig werkloos is?
Martin van Rooij
Hoogbegaafden zijn bofkonten. Terwijl voor een ‘normale’ sterveling een boek lezen al een heel geploeter kan zijn, slaan sommige hoogbegaafden zich met speels gemak door de lastigste studies en meest complexe vakliteratuur heen. Voor hoogbegaafden ligt maatschappelijk succes voor het oprapen. Of ligt het genuanceerd...
Waarom verrijkingslessen?
Onderbouwing bij de lesideeën in Talent
Els Schrover en Maryan Camps
Wat is nou fijner en belangrijker voor een kind op school, dan greep op de wereld krijgen door moeilijke dingen te leren begrijpen? De verrijkingslessen van Talent bieden daartoe mogelijkheden. Het leerdoel is de leerlingen aan te moedigen vragen te stellen, na te denken over dingen die ze opmerken, en vooral: om zi...
Buckminster College
Een eerste indruk
Maddy Hageman
In dit artikel bespreken we een nieuwe vorm van aanvullend onderwijs voor middelbare scholieren tussen 12 en 18 jaar. We bekeken daarvoor op aanraden van een docent (Lotte van Lith) de betreffende socials én vroegen een aantal hoogbegaafde (145+) tieners hetzelfde te doen en hun mening te geven.
Thuiszittersonderzoek, zes jaar later
Behoud vertrouwen, creëer een marktplein voor samenwerking en betrek het verandermodel
Akke Tick
In Talent delen we graag wetenschappelijke inzichten met je in de vorm van scripties, waarvoor onderzoek gedaan is binnen het veld van hoogbegaafdheid. De kanttekeningen daarbij zijn dat het gaat om scripties van studenten en dat de scripties voor Talent sterk zijn ingekort en aangepast. Het zijn dus geen gepublicee...
Noodzaak van een goede diagnose
Diagnosticeren en misdiagnoses
Ben Daeter
Specialist hoogbegaafdheid Jeanne Siaud-Facchin (1957, Avignon) is bekend geworden door de invoering van haar term ‘zebra’ om kinderen met een hoog intellectueel potentieel aan te duiden. Ze gebruikt die term om namen te vermijden die ze stigmatiserender vindt.
Potenties van weeskinderen
Ben Daeter
Het is best lang geleden dat ik een weeskind in mijn groep had. Het was een onopvallend, rustig jongetje van een jaar of tien. Ik ging er op dezelfde manier mee om als met de andere kinderen. Pas later ontdekte ik dat deze kinderen eigenlijk op diverse gebieden bijzondere kwaliteiten kunnen hebben. Had ik misschien ...
Hyperhoogbegaafdheid
Moet deze groep als aparte categorie beschouwd worden?
Priscilla Keeman
Voor de ECHA-opleiding onderzocht Kinder- & Jeugdpsycholoog Annet ten Cate of leerlingen met een IQ-score van 145+ zich onderscheiden door specifieke eigenschappen, prestaties en onderwijs- en begeleidingsbehoeften ten opzichte van andere hoogbegaafden. ‘We mogen terughoudend zijn met adviezen ten aanzien van hyperh...
Pas op de plaats om daarna door te stoten
Titus Tussenjaar Oss
Tekst en foto's: Martin van Rooij
Als een warm mes door een pakje boter, zo vlot gaat je kind door de basisschool. In acht jaar is het klaar. Naar de brugklas dan maar? Je twijfelt. Je kind is nog jong. Houdt het zich staande op zo’n drukke middelbare school? Tja, dilemma’s… Behalve als je in de regio Oss woont. Dan kan je kind naar het Titus Tussen...